ავტომობილის უცხოეთიდან, განსაკუთრებით კი აშშ-დან ჩამოყვანა, ბოლო წლებში სულ უფრო პოპულარული ხდება საქართველოში. ეს ტენდენცია განპირობებულია იმ უპირატესობებით, რასაც ამ გზით შეძენილი მანქანები გვთავაზობენ: ხშირად დაბალი ფასი, მოდელების ფართო არჩევანი და, ზოგიერთ შემთხვევაში, უკეთესი კომპლექტაცია. თუმცა, პროცესი მრავალ ეტაპს მოიცავს და საჭიროებს სიფრთხილეს, ცოდნასა და დეტალებისადმი ყურადღებას.
ამ ვრცელ გზამკვლევში დეტალურად განვიხილავთ ავტომობილის უცხოეთიდან იმპორტის ყველა ძირითად ეტაპს – შერჩევიდან დაწყებული, საქართველოში განბაჟებითა და რეგისტრაციით დამთავრებული. ჩვენ დაგეხმარებით, გაიაზროთ პროცესის სირთულეები და თავიდან აიცილოთ პოტენციური შეცდომები.
ეტაპი 1: ავტომობილის შერჩევა და შეფასება – ყველაფერი იწყება სწორი არჩევნით
ეს არის ყველაზე კრიტიკული ეტაპი, რომელიც განსაზღვრავს თქვენი შენაძენის წარმატებას. არჩევანი უნდა გააკეთოთ გონივრულად, ემოციების გარეშე.
- ბიუჯეტის განსაზღვრა: სანამ ძიებას დაიწყებთ, ზუსტად განსაზღვრეთ თქვენი მაქსიმალური ბიუჯეტი, რომელიც მოიცავს არა მხოლოდ ავტომობილის ღირებულებას, არამედ ტრანსპორტირების, შუამავალი კომპანიების მომსახურების, განბაჟების, შეკეთების (საჭიროების შემთხვევაში) და რეგისტრაციის ხარჯებს.
- ავტომობილის ტიპი და მახასიათებლები: გადაწყვიტეთ, რა ტიპის მანქანა გჭირდებათ (სედანი, SUV, ჰეჩბეკი), როგორი ძრავა (ბენზინი, დიზელი, ჰიბრიდი, ელექტრო), რა ზომის და რამდენი წლის.
- ძებნა ონლაინ აუქციონებსა და პლატფორმებზე: უცხოური ავტომობილების უმეტესობა იყიდება სპეციალიზებულ ონლაინ აუქციონებზე (რომლებიც არიან მსხვილი სადაზღვევო კომპანიების პარტნიორები, ან სპეციალიზირებული დილერების პლატფორმები). აქ ნახავთ ათასობით დაზიანებულ ან უკვე ჩამოწერილ მანქანას.
- დეტალური შემოწმება და ისტორიის გაცნობა:
- ფოტოები: ყურადღებით შეისწავლეთ ყველა არსებული ფოტო. შეეცადეთ შეამჩნიოთ ნებისმიერი დაზიანება, რომელიც შეიძლება არ იყოს აღწერილი.
- VIN კოდი: აუცილებლად შეამოწმეთ ავტომობილის ისტორია VIN კოდის საშუალებით (Vehicle Identification Number). არსებობს არაერთი ონლაინ სერვისი, რომელიც მოგაწვდით ინფორმაციას ავარიების, მფლობელების რაოდენობის, გარბენის, სერვისის ისტორიისა და სხვა მნიშვნელოვანი დეტალების შესახებ. ეს დაგეხმარებათ თავიდან აიცილოთ “დამალული” პრობლემები.
- დაზიანების ტიპი: განსაკუთრებით გაითვალისწინეთ დაზიანების ხასიათი. წყალდიდობისგან დაზიანებული (flood damage) ან ხანძარგამძლე (fire damage) ავტომობილები ხშირად მალავს სერიოზულ ელექტრონულ პრობლემებს, რომელთა გამოსწორებაც ძალიან ძვირია. მცირე მექანიკური ან ვიზუალური დაზიანება (მაგალითად, წინა ბამპერის ან ფრთის) ხშირად უფრო მარტივად და იაფად სწორდება.
- გამყიდველის რეპუტაცია: თუ აუქციონზე ყიდულობთ, შეამოწმეთ გამყიდველის რეიტინგი და მიმოხილვები.
ეტაპი 2: შეძენა და შიდა ტრანსპორტირება – გზა პორტისკენ
მას შემდეგ, რაც ავტომობილს შეარჩევთ, იწყება მისი შეძენის და პორტამდე ტრანსპორტირების პროცესი.
- შესყიდვა:
- პირადი მონაწილეობა (იშვიათად): თუ უშუალოდ იმყოფებით აშშ-ში.
- შუამავალი კომპანიის მეშვეობით: საქართველოში არსებობს უამრავი კომპანია, რომელიც გაგიწევთ ამ მომსახურებას. ისინი თქვენი სახელით იღებენ მონაწილეობას აუქციონებში, აფორმებენ საჭირო დოკუმენტაციას და კოორდინაციას უწევენ ტრანსპორტირებას. შეარჩიეთ სანდო კომპანია კარგი რეპუტაციით.
- შიდა ტრანსპორტირება: ავტომობილის შეძენის შემდეგ, ის უნდა გადავიდეს იმ პორტში, საიდანაც გემით გაიგზავნება საქართველოში. აშშ-ში უამრავი პორტია, საიდანაც ტრანსპორტირება ხორციელდება (მაგალითად, ნიუარკი, სავანა, ჰიუსტონი, ლოს-ანჯელესი).
- მანძილი და ხარჯი: შიდა ტრანსპორტირების ღირებულება დამოკიდებულია აუქციონის მდებარეობასა და პორტის სიშორეზე. ეს ხარჯი აუცილებლად უნდა გაითვალისწინოთ.
ეტაპი 3: საზღვაო ტრანსპორტირება – გრძელი გზა ოკეანის გადაღმა
ეს ყველაზე ხანგრძლივი ეტაპია პროცესში.
- კონტეინერის არჩევა:
- ინდივიდუალური კონტეინერი: თუ ძვირადღირებულ ან რამდენიმე მანქანას აგზავნით.
- კონსოლიდირებული კონტეინერი: ყველაზე გავრცელებული ვარიანტი, როდესაც რამდენიმე ავტომობილი (როგორც წესი, 3-4) ერთ კონტეინერში ერთიანდება. ეს ამცირებს ტრანსპორტირების ხარჯებს თითოეულ მანქანაზე.
- გადაზიდვის დოკუმენტაცია: შუამავალი კომპანია უზრუნველყოფს ყველა საჭირო დოკუმენტაციის მომზადებას (Bill of Lading – BL, title და ა.შ.), რომელიც მანქანის საკუთრებისა და გადაზიდვის დამადასტურებელია.
- მგზავრობის ხანგრძლივობა: გემით ტრანსპორტირება აშშ-დან ფოთის პორტამდე, როგორც წესი, 45-დან 70 დღემდე გრძელდება, რაც დამოკიდებულია გამგზავრების პორტზე, გემის მარშრუტზე და ამინდის პირობებზე.
- ტრეკინგი: გადამზიდავი კომპანიები, როგორც წესი, გვთავაზობენ ტრეკინგის სერვისს, რათა თვალყური ადევნოთ კონტეინერის ადგილმდებარეობას.
ეტაპი 4: ჩამოსვლა, განბაჟება და რეგისტრაცია საქართველოში – ფინიშის ხაზი
როდესაც ავტომობილი ფოთის პორტში ჩამოვა, იწყება საბოლოო და ყველაზე მნიშვნელოვანი ეტაპები.
- პორტის ხარჯები: გემიდან გადმოტვირთვის, პორტში შენახვისა და სხვა მომსახურებისთვის დაგერიცხებათ პორტის გადასახადები.
- დეკლარირება და განბაჟება:
- დოკუმენტები: დაგჭირდებათ Bill of Lading, ავტომობილის საკუთრების დამადასტურებელი საბუთი (Title), მფლობელის პირადობის მოწმობა და სხვა საჭირო დოკუმენტები.
- საბაჟო პროცედურები: მანქანის ფიზიკურად შემოწმების შემდეგ, მოხდება მისი დეკლარირება. განბაჟების ღირებულება დამოკიდებულია ავტომობილის გამოშვების წელზე, ძრავის მოცულობაზე (დიზელი/ბენზინი), ტიპსა და ღირებულებაზე. მნიშვნელოვანია იცოდეთ, რომ ელექტრომობილები საქართველოში გათავისუფლებულია განბაჟების გადასახადისგან.
- ჯარიმები: თუ მანქანა დაზიანებულია, შესაძლოა მოგიწიოთ “დაზიანების ჯარიმის” გადახდა, რაც დამოკიდებულია დაზიანების სიმძიმეზე.
- ტექნიკური ინსპექტირება (ტექ. დათვალიერება): განბაჟებამდე ან განბაჟებისთანავე, ავტომობილმა უნდა გაიაროს სავალდებულო ტექნიკური ინსპექტირება. ეს მოიცავს მანქანის ვიზუალურ შემოწმებას, გამონაბოლქვის ნორმების შემოწმებას, სამუხრუჭე სისტემის, სავალი ნაწილის და განათების გამართულობის შემოწმებას. გაითვალისწინეთ, რომ დაზიანებული ავტომობილის შემთხვევაში, შესაძლოა საჭირო გახდეს მისი შეკეთება ტექ. დათვალიერების გავლამდე.
- რეგისტრაცია: ტექნიკური ინსპექტირების წარმატებით გავლისა და განბაჟების შემდეგ, შეგიძლიათ დაარეგისტრიროთ ავტომობილი საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მომსახურების სააგენტოში. აქ მოგიწევთ რეგისტრაციის საფასურის გადახდა, მიიღებთ ქართულ ნომრებსა და სარეგისტრაციო მოწმობას.
დასკვნა
ავტომობილის უცხოეთიდან ჩამოყვანა, მიუხედავად იმისა, რომ ერთი შეხედვით რთულ პროცესად მოგეჩვენებათ, სრულად მართვადია, თუ შეიარაღებული ხართ სწორი ინფორმაციით და ყურადღებით ეკიდებით თითოეულ დეტალს. სწორი ავტომობილის შერჩევა, VIN ისტორიის დეტალური შემოწმება, სანდო შუამავლის არჩევა და საბაჟო პროცედურების ცოდნა – ეს ყველაფერი გადამწყვეტია თქვენი წარმატებისთვის. ამ გზამკვლევის გამოყენებით, იმედია, შეძლებთ გააზრებული გადაწყვეტილებების მიღებას და თქვენი ოცნების ავტომობილი უპრობლემოდ ჩამოვა საქართველოში.
